Thực hiện chiến lược Phát triển dạy nghề giai đoạn 2011 - 2020, nghị quyết đại hội Đảng các cấp trong tỉnh đã xác định đào tạo, phát triển nguồn nhân lực nói chung và đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn nói riêng là nhiệm vụ then chốt để đảm bảo thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT-XH. Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành việc đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục nghề nghiệp, tăng cường dạy nghề cho lao động nông thôn…
Tập trung vào các khâu đột phá
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là một trong những khâu đột phá để thực hiện chiến lược phát triển dạy nghề. Đến nay, tổng số giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp hơn 1.400 người. Trong đó, lực lượng giáo viên, giảng viên là 1.137 người. Số giáo viên, giảng viên có trình độ tiến sĩ là 10 người; thạc sĩ 326 người; đại học 556 người; cao đẳng 71 người... Có 224 người có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.
Các đơn vị giáo dục nghề nghiệp đã xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý phù hợp nhu cầu và quy hoạch phát triển nhân lực của đơn vị và địa phương. Trong 10 năm qua, đã có 805 lượt cán bộ, nhà giáo được cử đi đào tạo, học tập, bồi dưỡng các trình độ và chuyên môn, nghiệp vụ khác nhau. Đặc biệt, nhiều giáo viên của 3 nghề trình độ quốc tế: Cơ điện tử, điện tử công nghiệp (thuộc Trường CĐ Kỹ thuật công nghệ Quy Nhơn), công nghệ sinh học (Trường CĐ Cơ điện - Xây dựng và Nông lâm Trung bộ) được đào tạo, tập huấn kỹ năng tại Học viện Chisholm (Australia). Các “sân chơi” cấp trường, cấp tỉnh và cấp quốc gia như: Hội giảng nhà giáo giáo dục nghề nghiệp, Hội thi thiết bị đào tạo tự làm... mở ra cơ hội để các giáo viên tự rèn giũa, nâng cao năng lực bản thân.
Từ năm 2011 đến nay, tổng kinh phí đầu tư xây dựng mới các trường, trung tâm giáo dục nghề nghiệp công lập và mua sắm trang thiết bị dạy nghề là 113,8 tỷ đồng. Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn thụ hưởng 68,5 tỷ đồng để đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy nghề. 3 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên: An Nhơn, Tây Sơn, Phù Mỹ được đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất và thiết bị dạy nghề là 7,4 tỷ đồng. Các Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên 3 huyện miền núi: Vân Canh, Vĩnh Thạnh và An Lão được đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy nghề khoảng 950 triệu đồng/đơn vị. Kinh phí đầu tư phát triển nghề phổ biến ở địa phương là 4,8 tỷ đồng.
Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo nghề được xem là con đường tốt nhất, nhanh nhất để các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tiếp cận trình độ đào tạo của các nước trong khu vực và thế giới. Nổi bật trong hoạt động này là Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn. Bên cạnh các chương trình chuyển giao của Học viện Chisholm (Australia) theo chương trình của Bộ LĐ-TB&XH, nhà trường chủ động hợp tác với một số trường cao đẳng trong khu vực để liên kết đào tạo, tranh thủ sự viện trợ, hỗ trợ về thiết bị, công nghệ, chuyên gia. Kết quả, đã ký kết hợp tác với Trường CĐ IRPC (Thái Lan) trong trao đổi cán bộ, giáo viên và sinh viên; giao lưu với ĐH Han Yang (Hàn Quốc); được Tổ chức KOICA (Hàn Quốc) hỗ trợ tình nguyện viên, tài chính trong đào tạo...
Đáp ứng nhu cầu xã hội
Theo báo cáo của Sở LĐ-TB&XH, giai đoạn 2011 - 2019, toàn tỉnh đã tuyển sinh, đào tạo nghề cho hơn 213.400 người ở các trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp. Riêng số lao động nông thôn được hỗ trợ đào tạo nghề theo Đề án 1956 từ năm 2010 đến năm 2020 ước đạt gần 36.800 người. Tỷ lệ lao động qua đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghề của tỉnh tăng bình quân 2%/năm, đạt và vượt Nghị quyết HĐND tỉnh đề ra.
Hoạt động đào tạo nghề bước đầu có sự gắn kết giữa các địa phương với cơ sở đào tạo và DN trong việc tuyển sinh đào tạo, giải quyết việc làm. Tại các trường nghề, các giáo trình đều có sự tham gia đóng góp ý kiến của DN, đưa chương trình đào tạo sát với thực tế sản xuất, kinh doanh, tăng cơ hội việc làm cho người lao động sau tốt nghiệp.
Bà Võ Thị Tuyết Nhung, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn, cho biết: “Nhà trường đã ký kết hợp tác với hơn 20 DN trong ngoài tỉnh để đưa học sinh, sinh viên đến thực tập tại DN với thời lượng từ 4 - 10 tháng (tùy theo hệ, nghề đào tạo). Hiện, một số DN như Công ty CP Phụ kiện và nhà thép Nhất, Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất... đã ký thỏa thuận với nhà trường tiếp nhận 100% sinh viên tốt nghiệp 2 ngành Điện công nghiệp và Cơ khí vào làm việc với mức lương ban đầu trên 7 triệu đồng/tháng”.
Hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Đề án 1956 đã đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, góp phần vào công tác giảm nghèo bền vững. Theo ông Trần Hữu Hiệu, Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Bình Định, Trung tâm đang tập trung đào tạo cho lao động nông thôn các nghề mũi nhọn: May công nghiệp, hàn điện, đan nhựa giả mây, trồng và nhân giống nấm, tạo dáng và chăm sóc cây cảnh, trồng rau an toàn... Với các nghề phi nông nghiệp, Trung tâm đào tạo theo hướng kết nối với DN, trên 80% lao động sau đào tạo được giới thiệu vào làm việc trong các DN hoặc mở rộng quy mô sản xuất, giải quyết việc làm. Với nghề nông nghiệp, Trung tâm định hướng họ thành lập các nhóm cùng sở thích, sản xuất tại chỗ ở các làng nghề, HTX.
Mặt khác, mô hình đào tạo nghề tại DN được triển khai vài năm trở lại đây đã đạt được những kết quả bước đầu. Bên cạnh việc đào tạo nghề cho lao động mới tuyển, các DN còn đào tạo bổ túc và đào tạo nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động, nhằm phù hợp với sự thay đổi của công nghệ, đáp ứng yêu cầu đối tác.
Anh Trần Đình Đức (34 tuổi, công nhân hàn Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Việt Mỹ Bình Định), người đã được cấp chứng chỉ nghề Cơ khí - hàn của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Bình Định vào năm 2019, chia sẻ: “Tôi đi làm cũng đã quen tay nhưng được tham gia lớp dạy nghề do Công ty phối hợp với Trung tâm tổ chức thì thấy hiểu biết của mình được nâng lên, nhất là những kiến thức liên quan đến vệ sinh lao động, PCCC để đảm bảo an toàn cho chính mình, cho đồng nghiệp. Hiểu về những nguyên lý của kỹ năng cơ khí - hàn cũng giúp tôi tự tin hơn, nhanh nhạy và làm việc năng suất hơn”.